———
RANDEVU FORMU
Çocuk ortopedisi, bebek, çocuk ve ergenlerde rastlanan tüm iskelet kas sistemi hastalıklarının tanı-tedavisi ile ilgilidir. Yine aynı hasta kesiminde görülen ve ileri yaşlara taşınabilen ortopedik rahatsızlıklar da çocuk ortopedisinin ilgi alanındadır.
Çocuk ortopedisi, genel ortopediden bağımsızlaşan ayrı bir ihtisas dalı haline geliyor. Bunun nedeni doğum ve ergenlik dönemi arasında yer alan süreçte rastlanan ortopedik sorunlarda, yetişkin ortopedisine oranla daha farklı tanı, izlem ve tedavi yöntemlerinin izlenmesi gerekliliğidir.
Çocuklarda Sık Karşılaşılan Ortopedik Hastalıklar
- Omurga eğrilikleri (skolyoz, kifoz vb.)
- İskelet kas sistemi tümörleri
- Yürüme problemleri
- Düz tabanlık (Pes planovalgus)
- Çocukluk yaş grubu kırık çıkıkları ve yumuşak doku travmaları
- Doğumsal kol felci
- Kalça çıkığı (Gelişimsel kalça displazisi)
- Serebralpalsi (Beyin felci)
- Meningomyelosel (Spinabifida)
- Doğuştan çarpık ayak (Pes ekinovarus)
- Boy kısalığı
- Doğumsal kas iskelet sistemi deformiteleri
Çarpık Ayak (Clubfoot)
Her bin yenidoğanın birinde görülür. Çarpık ayak deformitesi, bebek doğar doğmaz fark edilebilir.
Çocuğun normal ayak fonksiyonunu kazandırmak, yürümeye başlamadan önce büyük sorunların oluşmasını engellemek açısından çok önemlidir.
Germe ve alçılama yöntemi, ilk izlenen iki ana tedavi biçimidir. Sonuçlar olumlu yansımaz ise cerrahi tedavi yapılır.
Germe ve Alçılama Yöntemi: Çarpılmış ayakları, çocuk yürümeye başlamadan önce ağrısız, fonksiyonel ve düzgün bir ayak haline getirmek için uygulanan tedavi yöntemidir. Anatomisi bozulmuş ayağı düzeltmeye yönelik germeler ve haftalık alçı yapılır. 6-12 hafta boyunca devam eden bu teknikle beraber ayak normal haline getirilmeye çalışılır. Olumlu sonuç alınamadığı takdirde cerrahi tedavi gerçekleştirilebilir.
Cerrahi Yöntem: Germeler ve alçı tedavisi ayağın normal hale gelmesi için yeterli değil ise hastaya cerrahi operasyon uygulanır. Tek bir operasyonla ayağın bütün deformiteleri düzeltilir. Genellikle çocuk 6-12 aylık iken gerçekleştirilen bu ameliyatla bağlara, tendonlara ve eklemlere gerekli müdahaleler yapılır. Ameliyattan sonra ayak alçıya alınır ve düzgün durumda tutulur. Başarılı tedaviler sonucunda, çocuk normal veya normale çok yakın ayaklara sahip olur.
Gelişimsel Kalça Displazisi (Kalça Çıkığı)
Kalçadaki büyük leğen kemiğindeki çukur boşluk (asetebulum) ile, bacak kemiğinin (femur kemiği) başındaki yuvarlak kısmın iç içe girmesi durumuna gelişimsel kalça çıkığı denir.
Kalça eklemini meydana getiren kemiklerin birbirinden ayrılmasına ise doğuştan kalça çıkığı denir.
Bu hastalığın her tipinde femur başının asetabulumun dışında olması şart değildir. Tam çıkık kalça, yarı çıkık kalça ve çıkabilir kalça olarak farklılık gösterirler.
Yarı Çıkık Kalça: Femur başı, asetabulumun içinde olmakla birlikte bir bölümü dışa ve yukarıya doğru yer değiştirmiştir.
Tam Çıkık Kalça: Femur başı tamamen asetabulumun dışındadır. Bacağın bükülüp dışa doğru yatırılmasıyla (ortolani manevrası) çıkık yerine girer.
Çıkabilir Kalça: Femur başı asetebulumun içindedir. Ancak ittirmekle (Barlow’unprovakasyon testi) kolaylıkla asetebulumun dışına çıkar.
Gelişimsel Kalça Çıkığında Tanı ve Tedavi
Erken tanıçok önemlidir. Doğan bebeklerde ultrasonla kalça görüntülemesi yapılması erken teşhisde son derece faydalıdır. . Gelişimsel kalça displazisi doğumun ilk aylarında teşhis edilirse basit bir korse ile tedavi edilebilir. Daha ileri yaştaki hastalarda kalça eklem ağrısının varlığı ve fizik muayenede özel testlerin uygulanması ile eklem instabilitesinin belirlenmesi tanıda önemlidir.
Gelişimsel Kalça Çıkığının Belirtileri
- Kalça hareketlerinde kısıtlılık
- Topallama
- Bacaklar arasında uzunluk farkı
- Parmak ucunda yürüme
- Cilt pililerinde asimetri
- Diz kırmadan sağa sola geniş adım atma
- Doğuştan Kalça Çıkığı Açısından Riskli Gruplar
- Tortikolisli bebekler (Boyun kası içinde kanama)
- İlk doğum
- Ailesinde kalça çıkığı bulunan bebekler
- Makat gelişi ile doğum
- Gebelik esnasında annenin su kesesinde az su bulunması
- Çeşitli ayak bozuklukları ile doğan bebekler
Kalça Displazisi Tedavisi
Tedavi süreci yaşa göre değişkenlik gösterir. Erken teşhis sonuca ulaşmayı ve tedavi sürecini kolaylaştırır.
Yenidoğanlarda: Pavlik ismi verilen ve kalçayı yerinde tutan atkılar ile tedavi edilir. Bu atkı ile kalça 1-2 ay istenilen pozisyonda tutulur. Bu süre içerisinde eklem bağları sıkılaşacak, yuva gelişecek ve kalça çıkamayacak duruma gelecektir.
1-6 Aylıklarda: Pavlik atkısı bu aylarda da olumlu sonuçlar verebilir. Eğer sonuç vermezse anestezi altında kalça yerine konur ve çocuk alçıya alınır. Alçı süresi 3-4 ay sürebilir.
6-18 Aylıklarda: Anestezi altında kalça yerine konulur ve alçı yapılır. Kapalı yöntemlerle işlem tamamlanamazsa ameliyat yapılır, kalça eklemi açılır ve bu şeklide redüksiyon sağlanır. Her iki yöntemde de alçı süresi ortalama 4 ay kadardır ve zorunludur.
18 Aydan Büyüklerde: Bu dönemde durum çok daha ciddi boyutlara ulaşmıştır. Daha büyük bir cerrahi operasyon gerekebilir. Bu ameliyat ile sığ olan yuvaya derinlik verilmeye çalışılır. Büyük çocuklarda femura da müdahale edilir. Ameliyattan sonra alçı yapılır; alçı süresi 6-8 haftadır.
KONUM